Problemy z napięciem mięśni obserwuje się u wielu noworodków i niemowlaków. To jeden z najważniejszych elementów sprawdzanych tuż po urodzeniu. Za odpowiednie napięcie mięśniowe przyznaje się także punkty w skali Apgar. Jednak większość problemów tego typu pojawia się, kiedy dziecko ma kilka miesięcy. Jak rozpoznać wzmożone napięcie mięśniowe i kiedy warto iść z maluchem do fizjoterapeuty? Podpowiadamy!

Wzmożone napięcie mięśni u dziecka

Napięcie mięśniowe u dziecka ocenia się już na etapie noworodkowym. I wtedy i później badanie wygląda tak samo – sprawdza się opór mięśniowy przy rozciąganiu nóżek i rączek dziecka. Jeśli opór jest duży, można mówić o wzmożonym napięciu mięśni.

Oznacza to, że układ nerwowy nie działa prawidłowo. Wysyła do mięśni dziecka więcej informacji, że powinny się napinać. Najczęściej pojawia się to w rączkach i nóżkach, ale może być także w karku czy tułowiu. Niemowlę, które ma problem ze wzmożonym napięciem mięśniowym, rozwija się wolniej niż rówieśnicy. Przez pewną sztywność i ciągłe napięcie mięśni, jego naturalne ruchy wyglądają inaczej. To może wpływać na kształtowanie się całej postawy i mieć negatywne konsekwencje w przyszłości. Jeśli jedne mięśnie są napięte bardziej niż pozostałe, dziecko próbuje sobie to skompensować, używając innych mięśni i przyjmując nienaturalną postawę ciała. Dlatego obserwowanie dziecka i uważność na szczegóły, które mogą wskazywać na wzmożone napięcie mięśniowe są tak ważne.

Wzmożone napięcie mięśniowe – objawy

Czasami nie jest trudno wyłapać wzmożone napięcie mięśniowe, objawy są bardzo charakterystyczne. Niekiedy jednak jest to trudne i objawia się ogólnym problemem z karmieniem lub dużą płaczliwością dziecka. Dlatego warto znać wszystkie objawy i w razie niepokojących sygnałów od razu udać się do pediatry lub dziecięcego fizjoterapeuty.

Wzmożone napięcie mięśniowe u noworodków objawia się mocnym odginaniem głowy do tyłu w czasie snu. Dzieci często mocno zaciskają piąstki i ściągają paluszki u stóp w dół. Bardzo charakterystyczne jest także układanie się w łuk w leżeniu na plecach. Mogą energicznie wyrzucać nogi do góry i uderzać nimi o podłoże. Noworodki ze zwiększonym napięciem mięśniowym są także bardziej płaczliwe i marudne.

Napięcie mięśniowe u niemowlaka wygląda dość podobnie. Dziecko może być marudne i na co dzień zachowywać się niespokojnie. Można zauważyć także, że mocno zaciska piąstki, nie umie wypuścić zabawki z rączek. Często maluch pręży się oraz napina w czasie noszenia czy zabawy. Bardzo widocznym objawem jest mocne odciąganie głowy w tył i napinanie ciała w kształt litery C oraz opóźniony rozwój ruchowy – obroty, siadanie. Dzieci ze wzmożonym napięciem mięśniowym często pełzają, ale bez używania do tego nóżek. Do mniej wyraźnych objawów są trudności w ssaniu i jedzeniu z piersi.

Bardzo często wzmożone napięcie mięśniowe diagnozuje się dopiero, kiedy dzieci nie robią postępów – nie przewracają się na brzuch, nie pełzają czy nie siadają w tym czasie, co ich rówieśnicy. To zrozumiałe – niektóre objawy naprawdę łatwo przeoczyć. Jeśli jednak masz jakieś podejrzenia czy coś cię niepokoi, warto iść do fizjoterapeuty lub w czasie wizyty przed szczepieniem poinformować lekarza. Specjalista oceni, czy napięcie mięśniowe jest prawidłowe i w razie czego zaleci ćwiczenia w domu, które mogą pomóc.

Zwiększone napięcie mięśni – praca z fizjoterapeutą

Nawet jeśli nie masz pewności, że twoje dziecko ma problemy z napięciem mięśniowym, ale się tego obawiasz, udaj się do fizjoterapeuty. To specjalista, który zajmuje się całym narządem ruchu. Podczas wizyty dziecko zostaje zdiagnozowane. Badanie jest bezbolesne i wygląda różnie w zależności od wieku dziecka. Często polega po prostu na badaniu dłońmi napięć mięśniowych w brzuchu, plecach czy kończynach. Czasami, podczas zabawy, fizjoterapeuta obserwuje, jak dziecko się porusza, chodzi i zachowuje na co dzień. Wielu specjalistów dojeżdża do domu do pacjentów. Maluchy lepiej się czują we własnym środowisku i dzięki temu fizjoteraputa może zaobserwować zachowania, które mogą wskazywać na nieprawidłowe napięcie mięśni.

Następnym krokiem jest zaplanowanie terapii lub zalecenie innych badań, jak PTG czy usg narządu ruchu, na przykład bioderek. Terapia najczęściej składa się z dwóch elementów: regularnych spotkań z fizjoterapeutą, często w domu oraz ćwiczeń z rodzicami. Odpowiednie ćwiczenia dają szybkie efekty. Są w stanie wpłynąć na zmniejszenie napięcia mięśni i od razu korygują postawę dziecka. W przypadku maluchów, układ ruchu jeszcze nie jest do końca wykształcony i wszystkie wady można odwrócić, dlatego tak ważne jest, by zadziałać odpowiednio szybko.

Wzmożone napięcie mięśniowe u niemowląt – ćwiczenia

Ćwiczenia, które fizjoterapeuta zaleca dziecku, są dość proste i bez problemu, po krótkim instruktarzu, możecie wykonywać je w domu. Nie ma się czym martwić – są bezbolesne i nie sprawiają maluchowi dyskomfortu. Warto znaleźć na nie czas, kiedy maluch jest wypoczęty i zadowolony, i po prostu potraktować jak zabawę.

Wiele z ćwiczeń fizjoterapeutycznych to przyjemne masażyki, turlanie się i przytulanki z rodzicami, więc można sprawić, że będzie to prawdziwa frajda. Dzięki temu dziecko będzie chciało ćwiczyć i codzienny obowiązek stanie się bardzo miłym punktem każdego dnia. Taka terapia rzadko wymaga zakupu specjalnych sprzętów. Najczęściej wystarczą rodzice, przydaje się także duża piłka do fitnessu i mata. Dla niemowlaka to może być prawdziwa, fantastyczna zabawa i świetny czas spędzany z rodzicami. Ćwiczenia szybko przynoszą efekty, ważna jest systematyczność, regularność i stosowanie się do wskazówek fizjoterapeuty.

Obniżone napięcie mięśniowe u dziecka

Wzmożone napięcie mięśni to poważny problem u malucha. Czasami jednak obserwuje się zjawisko odwrotne – obniżenie napięcia mięśniowego u niemowlaków. Jego objawy trudnej wyłapać – dziecko po prostu nie jest skore do ruszania się i może się wydawać, że po prostu ma taką spokojną naturę i jest nieco leniwe. Pierwszymi objawami mogą być trudności z podnoszeniem głowy. W miarę rozwoju pojawiają się następne problemy, jak nierównomierne obciążanie pleców przy siedzeniu czy stawianie kroków na krawędzi stopy. Może to powodować w przyszłości poważne wady postawy, może być także powodem koślawości kolan.

Tutaj fizjoterapia będzie miała na celu wzmocnienie mięśni, a nie rozluźnienie ich. Także polega na wykonywaniu różnego rodzaju ćwiczeń i bodźcowaniu mięśni na przykład poprzez masaże. Efekty są zauważalne szybko, rodzice widzą, że dzieci stają się szybsze i bardziej sprawne. To może przełożyć się także na rodzaj pewności siebie i większą śmiałość w eksplorowaniu przestrzeni.